Τι προκαλεί τις διαταραχές ύπνου;

Μια πληθώρα αιτιών μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην έλευση του ύπνου ή στα στάδια αυτού. Οι κλινικές μελέτες δείχνουν ότι τουλάχιστον μία στις δύο ασθενείς με καρκίνο θα παραπονεθεί για διαταραγμένο ύπνο. Στις βασικές αιτίες περιλαμβάνονται τα συμπτώματα της νόσου, οι παρενέργειες της αντινεοπλασματικής θεραπείας και η γενικότερη ψυχολογική κατάσταση των ασθενών. Πιο συγκεκριμένα, ο πόνος, οι εξάψεις, οι διάρροιες και η νυκτουρία ανήκουν στα συνήθη συμπτώματα που σχετίζονται με αϋπνία. Από την άλλη πλευρά, γυναίκες που κατά τη θεραπεία τους υποφέρουν από άγχος ή κατάθλιψη, επίσης, παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου. Παράγοντες που εντείνουν το πρόβλημα είναι η νεαρή ηλικία και το προϋπάρχον ιστορικό άγχους ή κατάθλιψης. Τέλος, διαταραχές ύπνου παρουσιάζονται και κατά την παρατεταμένη νοσηλεία των ασθενών, λόγω του φωτισμού ή των θορύβων.

Τι επίδραση έχουν οι διαταραχές ύπνου στον καρκίνο;

Στο γενικό πληθυσμό, η αϋπνία και ο διαταραγμένος ύπνος οδηγούν σε κόπωση και μειωμένη ικανότητα εκτέλεσης καθημερινών εργασιών, ενώ, μακροπρόθεσμα, ενοχοποιούνται για άγχος, κατάθλιψη και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Ειδικότερα στις ασθενείς με καρκίνο, μπορεί να εντείνουν τα συμπτώματα της νόσου και τις παρενέργειες της αντικαρκινικής θεραπείας, που, με τη σειρά τους, επιβαρύνουν περαιτέρω τις διαταραχές ύπνου. Μάλιστα, η αϋπνία, λόγω της επακόλουθης έκπτωσης στη λειτουργία του μεταβολισμού και του ανοσοποιητικού συστήματος, έχει συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα επιδείνωσης της νόσου. Επομένως, κρίνεται αναγκαίο στα πλαίσια της γενικότερης θεραπείας να αντιμετωπίζονται και οι διαταραχές του ύπνου.

Πώς να αντιμετωπίσω τις διαταραχές ύπνου;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την αιτία των διαταραχών ύπνου. Συζητήστε με τον θεράποντα Ιατρό σας για τα προβλήματα ύπνου, αναζητήστε τα σχετικά αίτια και προσπαθήστε να βρείτε από κοινού μια λύση. Υπάρχουν τρόποι για να βελτιώσετε τον ύπνο σας:

• Αναζητήστε βοήθεια από τον Ιατρό σας. Ενημερώστε τον για τους λόγους που δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε. Η ιατρική αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως ο πόνος, η νυκτουρία και η διάρροια θα βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου σας.
• Ξεκινήστε ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση ψυχολογικών καταστάσεων όπως άγχος, κατάθλιψη και αρνητικές σκέψεις που σχετίζονται με τη νόσο σας. Εναλλακτικά, μπορείτε να δοκιμάσετε άλλες τεχνικές χαλάρωσης.
• Αλλάξτε συνήθειες. Πηγαίνετε για ύπνο μόνο όταν νιώθετε την ανάγκη, επιλέξτε ένα άνετο κρεβάτι, φροντίστε το δωμάτιο σας να είναι ήσυχο και σκοτεινό. Αν δεν σας παίρνει ο ύπνος, σηκωθείτε και επιστρέψτε στο κρεβάτι όταν θα νυστάζετε. Αποφύγετε να παρακολουθήσετε τηλεόραση ή να χρησιμοποιήσετε άλλες ηλεκτρονικές συσκευές (π.χ. κινητό τηλέφωνο, tablet) για δύο ώρες πριν από τον ύπνο. Μην καταναλώσετε πλούσιο γεύμα αργά το βράδυ. Ασκηθείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά αποφύγετε την άσκηση λίγες ώρες πριν τον ύπνο.
• Συζητήστε με τον Iατρό σας για φαρμακευτική αγωγή. Αν, παρά τις προσπάθειες, η ποιότητα ύπνου δε βελτιώνεται, μπορεί ο Ιατρός σας να σας χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με την αιτία του διαταραγμένου ύπνου.
• Χρησιμοποιήστε μάσκα ύπνου και ωτοασπίδες. Ιδιαίτερα αν νοσηλεύεστε, θα αποτρέψετε το φως ή τους θορύβους να διαταράξουν τον ύπνο σας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση υγρών, καθώς και την καφεΐνη λίγες ώρες πριν τον ύπνο, ώστε να μη χρειαστεί να ουρήσετε κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Να θυμάστε ότι οι διαταραχές του ύπνου οφείλονται σε διάφορους παράγοντες και η αντιμετώπιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αιτία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον Ιατρό σας, ο οποίος είναι και ο κατάλληλος να δώσει χρήσιμες συμβουλές για την περίπτωσή σας. Μην αφήσετε προβλήματα στα οποία υπάρχουν λύσεις, όπως οι διαταραχές του ύπνου, να επηρεάσουν την πορεία της θεραπείας και την ποιότητα ζωής σας! Πάρτε τη ζωή και πάλι στα χέρια σας!

Πηγές:

National Cancer Institute
International Journal of Gynecological Cancer (doi: 10.1136/ijgc-2022-003404)