Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 63 έτη, ενώ η πιθανότητα να προσβληθεί μια γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της είναι 1.3%. Εξαίρεση αποτελούν οι γυναίκες που έχουν την αντίστοιχη γενετική προδιάθεση.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών;
Στους παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών ανήκουν:
- Η προχωρημένη ηλικία (συνήθως γυναίκες >60 ετών)
- Η έναρξη της περιόδου σε μικρή ηλικία ή/και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση.
- Η ατοκία και η υπογονιμότητα
- Η ενδομητρίωση
- Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του ενδομητρίου, μαστού ή ωοθηκών, ιδιαίτερα αν η γυναίκα έχει μετάλλαξη σε ορισμένα γονίδια (π.χ. BRCA1, BRCA2)
- Το οικογενειακό ιστορικό συνδρόμου Lynch
Αν μια γυναίκα έχει έναν ή περισσότερους από τους ανωτέρω παράγοντες κινδύνου, δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξει οπωσδήποτε καρκίνο των ωοθηκών. Ωστόσο, θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθεί εξειδικευμένους Ιατρούς για περαιτέρω συμβουλευτική.
Πώς μπορεί μια γυναίκα να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος που να εξασφαλίζει απόλυτη προστασία από τον καρκίνο των ωοθηκών. Παρ’ όλα αυτά, τα παρακάτω μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου:
- Η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων
- Η κύηση
- Πιθανότατα, ο θηλασμός
- Η απολίνωση των σαλπίγγων στα πλαίσια αντισύλληψης
- Η σαλπιγγεκτομή.
Σε περίπτωση κληρονομικής προδιάθεσης, περισσότερες λεπτομέρειες για τους τρόπους προφύλαξης από τη νόσο μπορείτε να δείτε εδώ.
Πώς εκδηλώνεται ο καρκίνος των ωοθηκών;
Τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ακαθόριστο άλγος ή αίσθημα πίεσης χαμηλά στην κοιλιά
- Άλγος στη μέση
- Διάταση της κοιλίας (φούσκωμα)
- Ανορεξία ή γρήγορο αίσθημα πλήρωσης μετά τη λήψη φαγητού
- Ναυτία ή/και εμέτους
- Ανεξήγητες μεταβολές στο σωματικό βάρος ή έντονο αίσθημα κόπωσης
- Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες (κυρίως, νεοεμφανιζόμενη δυσκοιλιότητα)
- Συμπτώματα από το ουροποιητικό σύστημα, όπως συχνουρία ή επιτακτική ανάγκη για ούρηση
- Αιμορραγία ή ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις μετά την εμμηνόπαυση
Δυστυχώς, σε ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 70-80%, η νόσος διαγιγνώσκεται όταν πλέον έχει προχωρήσει πολύ. Ο σημαντικότερος λόγος που εμποδίζει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι η απουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων. Πολλές από τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις συνοδεύουν, συνήθως, καλοήθεις παθήσεις (π.χ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ενδομητρίωση κλπ), με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην δίνουν τη δέουσα προσοχή.
Τι πρέπει να κάνω αν έχω τα παραπάνω συμπτώματα;
Μην αγνοείτε συμπτώματα (π.χ.«φούσκωμα» της κοιλίας) που επιμένουν για περισσότερες από 2 εβδομάδες. Επισκεφθείτε τον Ιατρό σας και συζητήστε κάθε αλλαγή στο σώμα σας, όσο μικρή κι αν είναι η πιθανότητα να οφείλεται σε κάτι σοβαρό. Αν μετά τη γυναικολογική εξέταση ή το υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων ο Ιατρός διαπιστώσει κάποιον όγκο στην περιοχή των ωοθηκών, πιθανότατα θα σας ζητήσει να υποβληθείτε σε μαγνητική τομογραφία (MRI) κάτω κοιλίας με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό. Επιπλέον, θα σας συστήσει μέτρηση καρκινικών δεικτών στο αίμα, όπως CA-125 (κυρίως), CEA, CA 19-9, AFP, hCG, LDH και inhibin-B. Τονίζεται πως κάθε όγκος των ωοθηκών δεν είναι απαραίτητα κακοήθης. Επιπλέον, η εύρεση αυξημένων καρκινικών δεικτών δεν σημαίνει υποχρεωτικά πως υπάρχει καρκίνος, αφού συχνά βρίσκονται σε υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα και σε καλοήθεις παθήσεις. Το σύνολο των πληροφοριών, όμως, που θα πάρει ο Ιατρός σας από την κλινική εξέταση, τον απεικονιστικό έλεγχο και τους καρκινικούς δείκτες καθορίζει το βαθμό υποψίας να πάσχετε από καρκίνο των ωοθηκών.
Τι πρέπει να κάνω αν υπάρχει υποψία πως έχω καρκίνο των ωοθηκών;
Αν οι εξετάσεις δείξουν αυξημένη πιθανότητα για καρκίνο των ωοθηκών, το επόμενο βήμα για την ασθενή είναι να επισκεφθεί Γυναικολόγο Ογκολόγο, δηλαδή Γυναικολόγο με επίσημη εξειδίκευση στη διαχείριση των γυναικολογικών καρκίνων. Ο Γυναικολόγος Ογκολόγος έχει όλες τις απαραίτητες γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες προκειμένου να αξιολογήσει την ασθενή, να της παρέχει την ενδεικνυόμενη χειρουργική θεραπεία και να συντονίσει την υπόλοιπη αγωγή και τη μετέπειτα παρακολούθησή της.
