Μήτρα και κοιλότητα της μήτρας
Σύνηθες πρόβλημα μπορεί να αποτελέσει η ύπαρξη ενός πολύποδα της μήτρας, ή η παρουσία ενός ή περισσότερων ινομυωμάτων στην κοιλότητα ή στο τοίχωμα της μήτρας. Πιο σπάνια, στην κοιλότητα της μήτρας μπορεί να υπάρξει ένα ινώδες τοίχωμα (διάφραγμα μήτρας) ή ακόμα και συμφύσεις, οι τελευταίες συνήθως μετά από προηγηθείσες αποξέσεις ή φλεγμονές. Στις περιπτώσεις αυτές, η εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς η ανατομία της κοιλότητας της μήτρας είναι αρκετά διαταραγμένη. Επίσης, η παρουσία ινομυωμάτων στο τοίχωμα της μήτρας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συσπάσεις, οι οποίες να οδηγήσουν τελικά σε αποβολή μιας αρχόμενης κύησης.
Σάλπιγγες
Οι σάλπιγγες έχουν ως σκοπό τη μεταφορά του ωαρίου από την ωοθήκη στη μήτρα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι διαβατές (ανοιχτές) και να έχουν φυσιολογική κινητικότητα. Σε διάφορες καταστάσεις, όπως μετά από φλεγμονές (οι οποίες μπορεί και να μην έγιναν αντιληπτές από τη γυναίκα), μπορεί να έχει προκληθεί βλάβη των σαλπίγγων. Ως αποτέλεσμα, οι σάλπιγγες είναι γεμάτες με φλεγμονώδες υγρό. Το υγρό αυτό, όχι μόνο δεν επιτρέπει τη μεταφορά του ωαρίου, αλλά δρα επιπλέον και τοξικά στην εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου μέσα στη μήτρα, στην περίπτωση που αυτό έχει μεταφερθεί εκεί μέσω της άλλης, υγιούς σάλπιγγας. Επίσης, η παρουσία συμφύσεων (συνήθως ως αποτέλεσμα προηγηθείσας χειρουργικής επέμβασης ή φλεγμονής), είναι σε θέση να μεταβάλλει την ανατομική τάξη στην περιοχή και να προκαλέσει δυσλειτουργία των σαλπίγγων.
Ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση αποτελεί ένα πολύ συχνό πρόβλημα στις νέες γυναίκες. Μπορεί να μη δίνει κανένα σύμπτωμα, ή να προκαλεί πόνο κατά την έμμηνη ρύση, την επαφή ή και χρόνιο κοιλιακό πόνο. Η ενδομητρίωση οδηγεί σε υπογονιμότητα με ποικίλους τρόπους:
- προκαλεί συμφύσεις και δυσλειτουργία των σαλπίγγων
- δημιουργεί ένα μικροπεριβάλλον χρόνιας φλεγμονής, το οποίο εμποδίζει τη σύλληψη και την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου
- οδηγεί σε διαταραχές του κύκλου, με αποτέλεσμα τη δυσκολία υπολογισμού των γόνιμων ημερών
- μπορεί να προσβάλλει τις ωοθήκες, μειώνοντας την ικανότητα παραγωγής και απελευθέρωσης ωαρίων
- προκαλώντας πόνο κατά την επαφή, οδηγεί σε μείωση της συχνότητας των επαφών
Ποιος είναι ο ρόλος της γυναικολογικής χειρουργικής στην υπογονιμότητα;
Η Χειρουργική της Γονιμότητας (αγγλ.: Fertility Surgery ; γερμ.: Fertilitätschirurgie) αποτελεί εδώ και χρόνια έναν ξεχωριστό τομέα της γυναικολογικής χειρουργικής, ο οποίος βοηθά γυναίκες με προβλήματα γονιμότητας. Βασίζεται στις μεθόδους της ενδοσκοπικής χειρουργικής, δηλαδή την υστεροσκόπηση και τη λαπαροσκόπηση. Σκοπός της είναι η διάγνωση και η θεραπεία οργανικών παραγόντων που προκαλούν υπογονιμότητα.
Είναι χρήσιμο να υποβληθεί μια γυναίκα με υπογονιμότητα σε ενδοσκοπικό έλεγχο;
Μια διαγνωστική υστεροσκόπηση για να εκτιμήσουμε την κατάσταση της κοιλότητας της μήτρας, καθώς επίσης και για να αφαιρέσουμε παθολογικά ευρήματα (διάφραγμα, συμφύσεις, πολύποδες, ενδοκοιλοτικά ινομυώματα) είναι απαραίτητη. Η διενέργεια λαπαροσκόπησης είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική. Αυτό οφείλεται στο ότι η λαπαροσκόπηση είναι ο μοναδικός τρόπος διάγνωσης και θεραπείας καταστάσεων όπως οι συμφύσεις και η ενδομητρίωση, ενώ πραγματοποιείται και για την αφαίρεση των τοιχωματικών ινομυωμάτων. Εφόσον διενεργούνται από εξειδικευμένο και έμπειρο Γυναικολόγο Χειρουργό, τόσο οι υστεροσκοπικές όσο και οι λαπαροσκοπικές τεχνικές, εγγυώνται την πλήρη και ασφαλή αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.
Τί σχέση έχουν αυτές οι μέθοδοι με τις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (π.χ. εξωσωματική γονιμοποίηση);
Στην προσπάθεια ενός ζεύγους για επίτευξη εγκυμοσύνης, η συνεργασία του ειδικού στη γυναικολογική χειρουργική και του ειδικού στις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι απαραίτητη. Σκοπός του Γυναικολόγου Χειρουργού είναι να αφαιρέσει παθολογικά ευρήματα και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική ανατομία και λειτουργικότητα του αναπαραγωγικού συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης τόσο με φυσικό τρόπο, όσο και με τη βοήθεια των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
*Η επιμέλεια του κειμένου έγινε από τον Δρ. Δημήτριο Παναγιωτόπουλο, Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, εξειδικευμένο στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική (MIC III) στη Γερμανία.
